Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) Süreci

Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED); yapılması planlanan projelerin çevreye olabilecek olumlu ve olumsuz etkilerinin belirlenmesi, olumsuz etkilerin çevreye zarar vermeyecek şekilde önlenmesi için yapılacak işlemlerin ortaya konulması, projenin yeri ve kullanılacak teknoloji alternatiflerinin belirlenmesi, değerlendirilmesi ve projelerin uygulanmasında izleme ile kontrol kapsamında yürütülen çalışmalardır.

2872 Sayılı Çevre Kanunu’nun 10’uncu maddesi kapsamında; yapmayı planladıkları faaliyetler sonucu çevre problemlerine yol açabilecek kurum, kuruluş ve işletmeler, çevresel etki değerlendirmesi raporu veya proje tanıtım dosyası hazırlamak zorundadır.

Çevresel Etki Değerlendirmesi Olumlu Kararı veya Çevresel Etki Değerlendirmesi Gerekli Değildir Kararı alınmadıkça bu projelerle ilgili onay, izin, teşvik, yapı ve kullanım ruhsatı verilemez; proje için yatırıma başlanamaz ve ihale edilemez.

Çevresel Etki Değerlendirmesi Uygulanacak Projeler

Ülkemizde, ÇED sürecinde uyulacak idari, teknik usul ve esaslar, 29/07/2022 tarihli ve 31907 sayılı Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği ile belirlenmiştir. Söz konusu Yönetmeliğin Ek-1 listesinde bulunan projeler, “ÇED Gereklidir” kararı verilen projeler ve mevcut projede yapılan değişikliklerle projenin yeni kapasitesi Ek-1 listesine giren projeler, ÇED Raporu hazırlamak zorundadır.

ÇED Raporu Hazırlama ve İnceleme Aşamaları

1

Yönetmelik Ek-3’te bulunan formata göre başvuru dosyası hazırlanarak Bakanlığa sunulur.
Yönetmelik Ek-3’te bulunan formata göre başvuru dosyası hazırlanarak Bakanlığa sunulur.

1.1.

Bakanlık formata uygunluk açısından 5 gün içerisinde dosyayı inceler.
1.2.

Eksiklik tespit edilirse dosya iade edilir.
1.3.

İade edilen dosya 1 ay içerisinde tekrar sunulmazsa ÇED süreci sonlandırılır.

2

Başvuru dosyası uygun bulunan Proje için işin mahiyetine bağlı olarak ilgili Kurum yetkililerinden oluşan komisyon kurulur.

3

ÇED sürecinin başladığına ilişkin duyuru yapılır.

4

Başvuru dosyası komisyon üyelerine gönderilir.

5

Projeden etkilenmesi muhtemel yöre halkının projeye ilişkin görüş ve önerilerini almak üzere, “halkın bilgilendirilmesi ve sürece katılımı toplantısı” gerçekleştirilir.

5.1.

Toplantı tarihinden 10 gün önce gerekli bilgilendirmeler yapılır.

6

Komisyon üyelerinin önerileri ile halktan gelen görüşler doğrultusunda, ÇED Raporu Özel Formatı hazırlanır.

6.1.

Format bedeli 1 ay içerisinde yatırılmaz ise ÇED süreci sonlandırılır.
6.2.

Bedel yatırıldıktan sonra 7 iş günü içerisinde Bakanlık tarafından özel format verilir.
6.3.

Özel format verildikten sonra 12 ay içerisinde ÇED Raporu Bakanlığa sunulur.
6.4.

Talep edilirse 6 ay ek süre verilir.
6.5.

Verilen süreler içerisinde ÇED Raporu sunulmaz ise, ÇED süreci sonlandırılır.

7

ÇED Raporu Bakanlığa sunulur.

7.1.

Formata uygunluk açısından 7 iş günü içerisinde incelenir.
7.2.

Eksiklik tespit edilirse Rapor iade edilir.
7.3.

İade edilen dosya 30 gün içerisinde tekrar sunulmazsa ÇED süreci sonlandırılır.

8

ÇED Raporu incelenmek üzere komisyon üyelerine gönderilir.

8.1.

Raporun inceleme değerlendirme sürecinin başladığı ilan edilir.
8.2.

İlgililer ÇED Raporuna ilişkin görüş ve önerilerini Bakanlığa bildirir.

9

İnceleme ve Değerlendirme Komisyonu belirlenen tarihte salt çoğunluk ile toplanır.

9.1.

ÇED Raporu ve eklerinin yeterli ve uygun olup olmadığı,
9.2.

İncelemelerin, hesaplamaların ve değerlendirmelerin yeterli düzeyde veri, bilgi ve belgeye dayandırılıp dayandırılmadığı,
9.3.

Projenin çevreye olabilecek etkilerinin kapsamlı bir şekilde incelenip incelenmediği,
9.4.

Çevreye olabilecek olumsuz etkilerin giderilmesi için gerekli önlemlerin yer alınıp alınmadığı,
9.5.

Halktan gelen görüş ve önerilere çözüm getirilip getirilmediği, İncelenir ve değerlendirme yapılır.

10

Komisyon üyeleri 30 gün içerisinde görüşlerini bildirir.

11

ÇED raporunda önemli eksiklik ve yanlışların görülmesi durumunda ÇED süreci durdurulur.

11.1.

Eksikliklerin giderilmesi için 12 ay süre verilir.
11.2.

Gerekçelendirilmek kaydı ile 6 ay ek süre verilebilir.
11.3.

Verilen süreler içerisinde ÇED Raporu sunulmaz ise, ÇED süreci sonlandırılır.

12

Düzeltilmiş ÇED Raporu kapsamında Komisyon yeniden toplanır.

13

İkinci kez eksiklik tespit edilmesi durumunda süreç bir kez daha durdurulur.

13.1.

Eksikliklerin giderilmesi için 3 ay süre verilir.
13.2.

Verilen süre içerisinde ÇED Raporu sunulmaz ise, ÇED süreci sonlandırılır.

14

Düzeltilmiş ÇED Raporu kapsamında Komisyon yeniden toplanır.

14.1.

Uygun ise Rapora son şekli verilir.
14.2.

Uygun değil ise ÇED süresi sonlandırılır.

15

Son şekli verilen ÇED Raporu 10 gün içerisinde Bakanlığa sunulur.

15.1.

Eksiklik tespit edilmesi durumunda Rapor iade edilir.
15.2.

Eksikliklerin giderilmesi için 90 gün süre verilir.
15.3.

Verilen süre içerisinde ÇED Raporu sunulmaz ise, ÇED süreci sonlandırılır.

16

Son şekli verilen ÇED Raporu Bakanlık tarafından 10 gün boyunca halkın görüş ve önerilerine sunulur.

17

Nihai ÇED Raporu için proje sahibi taahhüt belgelerini 5 iş günü içerisinde Bakanlığa sunar.

17.1.

Belgeler süresi içerisinde sunulmaz ise ÇED süreci sonlandırılır.

18

Bakanlık, Komisyon çalışmalarını ve halkın görüşlerini dikkate alarak proje için "ÇED Olumlu" ya da "ÇED Olumsuz" kararı verir.

18.1.

Karar 30 gün süre boyunca ilan edilerek halka duyurulur.
18.2.

ÇED Olumlu kararı verilen projeler 5 yıl içerisinde yatırıma başlanır.
18.3.

Mücbir sebep olmaksızın, verilen süre içerisinde yatırıma başlanmayan projeler için verile ÇED Olumlu kararı geçersiz sayılır.

Çevresel Etkileri Ön İnceleme ve Değerlendirmeye Tabi Projeler

Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği’nin Ek-2 listesinde yer alan projeler ve kapsam dışı olarak değerlendirilen veya kanunen muafiyeti bulunan projelerde yapılması düşünülen değişiklikler kapsamında projenin yeni kapasitesi Ek-2 listesine giren projeler, Proje Tanıtım Dosyası hazırlamak zorundadır.

Proje Tanıtım Dosyası Hazırlama ve İnceleme Aşamaları

1

Yönetmelik Ek-4’te bulunan formata göre Proje tanıtım dosyası hazırlanarak başvuru bedelinin ödendiğine dair dekont ile birlikte Bakanlığa sunulur.
Yönetmelik Ek-4’te bulunan formata göre Proje tanıtım dosyası hazırlanarak başvuru bedelinin ödendiğine dair dekont ile birlikte Bakanlığa sunulur.

1.1.

Bakanlık formata uygunluk açısında 5 gün içerisinde dosyayı inceler.
1.2.

Eksiklik tespit edilirse dosya iade edilir.
1.3.

İade edilen dosya 15 gün içerisinde tekrar sunulmazsa ÇED süreci sonlandırılır.

2

Kurum görüşü alınması veya toplantı yapılmasına ihtiyaç duyulmayan ve yeterli bulunan dosya 15 gün içerisinde değerlendirilir ve karar aşamasına geçilir.

3

Kurum görüşüne ve toplantıya ihtiyaç duyulması halinde ilgililere görüş sorulur, toplantı düzenlenir.

3.1.

30 gün içerisinde görüş bildirilmemesi durumunda görüşler olumlu kabul edilir.
3.2.

İlave süre talep eden kurumların talebi dikkate alınır.
3.3.

Gerekli görülmesi durumunda analiz, deney, ölçüm vb. yapılması istenebilir.

4

Eksiklik tespit edilirse dosya iade edilir.

4.1.

İade edilen dosya 6 ay içerisinde tekrar sunulmazsa ÇED süreci sonlandırılır.
4.2.

Bir dosya en fazla 3 kere iade edilebilir.

5

İnceleme değerlendirme süreci tamamlanan projeler hakkında Bakanlık 5 iş günü içinde “ÇED Gereklidir” veya “ÇED Gerekli Değildir” kararı verir.

5.1.

Karar 30 gün süre boyunca ilan edilerek halka duyurulur.
5.2.

ÇED Gerekli Değildir kararı verilen projeler 5 yıl içerisinde yatırıma başlanır.
5.3.

Mücbir sebep olmaksızın, verilen süre içerisinde yatırıma başlanmayan projeler için verile ÇED Gerekli Değildir kararı geçersiz sayılır.

Yetki Devri: Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, 2022/13 Sayılı Genelge kapsamında, Çevresel Etkileri Ön İnceleme ve Değerlendirmeye Tabi Projeler için ÇED Yönetmeliğinin uygulanması ve “ÇED Gereklidir” veya “ÇED Gerekli Değildir” kararını verme yetkisini Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüklerine devretmiştir.

Çevresel Etki Değerlendirmesine Tabi Olmayan Projeler

7/2/1993 tarihli ve 21489 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan mülga Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliğinin yayımı tarihinden önce üretime ve/veya işletmeye başladığı belgelenen projeler.

23/6/1997 tarihinden önce kamu yatırım programına alınmış olup, 29/5/2013 tarihi itibarıyla üretim veya işletmeye başlamış olan projeler ile bunların gerçekleştirilmesi için zorunlu olan yapı ve tesisler.

Paylaş: